Karaciğer ne işe yarar görevleri nelerdir. Karaciğer, vücudumuzdaki en önemli organlardan biridir. Oldukça fazla işlevi olan karaciğer, temel görev olarak, alınan besinlerin vücut tarafından kullanılabilir hale getirilebilmesinden sorumludur. Vücutta yer alan iç organlar arasında en büyük olma özelliğini de içinde barındıran karaciğer, yetişkin bireylerde ortalama 2 kilogram kadar ağırlığa ulaşabilmektedir. Karaciğerin genel yapısı süngeri andırmaktadır. Bu bakımdan vücutta var olan kanın ortalama 1 kilosunu her zaman içinde barındırarak muhafaza eder. Karaciğer vücudumuzda yer alan kanın yaklaşık olarak %13’ünü taşımaktadır. (Ortalama 0,57 litre)
Karaciğer ne işe yarar görevleri nelerdir
Yaşam için karaciğerin düzgün ve aksamadan çalışması son derece önemlidir. Karaciğerin görevlerini yerine getirememesi sonucu hayati birçok rahatsızlık meydana gelir. Aynı zamanda kendisini yenileme özelliği bulunan karaciğer, bu bakımdan da eşsiz bir özelliğe sahiptir. Çeşitli aksamalar nedeni ile düzgün çalışmakta sorun yaşayarak küçülen karaciğer, tedavi sonucu tekrardan toparlanarak normal durumuna gelebilmektedir. Vücudu zehirli maddelerden arındıran karaciğerde sinir bulunmadığından dolayı, çeşitli sebeplerle oluşan rahatsızlıklar ağrılara neden olmaz.
Karaciğer vücutta nerede bulunur?
Karaciğer, vücudumuzda karnımızın sağ üst bölgesinde, kaburgaların tam olarak altında yer alır. İki parçaya ayrılan karaciğer, sağ ve sol lop olmak üzere bu bölgede kendine yer edinmiştir. Sağ lop, sol lopa oranla daha büyük bir yapıdadır. Koyu kırmızımsı ve kahverengi bir renk tonlamasına sahiptir.
Onarılabilir ve yenilenebilir bir organ olan karaciğer için en tehlikeli durumlar siroz ve kanseröz’dür.
Karaciğerde yer alan hücrelerin çoğu (%60) ‘’hepatosit’’ olarak adlandırılır ve bu hücreler, yediğimiz gıdalardan yararlı olanları ile zararlı olanlarını birbirinden ayırmaktan sorumludur. Aynı zamanda vücudun ileride ihtiyaç duyabileceği maddeleri depolayarak yeri geldiği zaman bu maddeleri vücuda iletir.
Karaciğerin başlıca görevleri şunlardır;
- Vücut ısısını ayarlamak
- Yağ, protein ve şeker metobolizmasını düzenlemek
- Sindirim sistemi aracılığı ile gelen yararlı molekülleri kan yoluyla diğer hücrelere göndermek
- Faydasız molekülleri böbreklere yollamak ve bu sayede vücuttan atılmasını sağlamak
- Besinleri vücut için kullanılabilir hale dönüştürmek
- Karaciğerin düzgün çalışmaması sonucu oluşabilecek sorunlar
- Enfeksiyon ve hastalıklar ile savaşmak
- Kanı filtreleyerek temizlemek ve kan ile besinleri ayrıştırmak
- Hormonları üreterek dengeyi korumak
- Bağırsaktaki gıdaların parçalanması için gerekli olan safrayı üretmek
- Enerji depolamak ve vücudun gereksinimi olduğunda kullanmak (kanda bulunan glikozu, glikojen haline dönüştürerek depo yapar)
Karaciğerin en büyük düşmanı Alkol!
Karaciğerin çalışma sistemini bozan en büyük sebeplerden biri alkoldür. Karaciğerin alkolü emmesi ve kandan uzaklaştırması için kapasitesinin üstünde çalışmasına ihtiyaç vardır. Bu durum çeşitli sorunlarında habercisidir.
Aynı zamanda sigara kullanımı, şekerli besinler tüketmek, un ve tuz miktarını fayda kaçırmak, gıda boyaları, katkı maddeleri, kolalı içecekler vs. de karaciğeri yormaktadır. Kısacası, metobolizmamıza giren tüm toksinler karaciğer için sorun teşkil etmektedir.
Karaciğerde sorun olduğunu nasıl anlarız?
Yukarıda da bahsedildiği gibi alkol, sigara vs gibi unsurlar karaciğerin düzgün çalışmasında engel oluşturmaktadır. Karaciğer düzgün çalışmaması sonucu birçok hayati sorun karşınıza çıkabilir. Karaciğerinde sorun olan bireylerde genellikle; bağırsaklarda gaz şikayeti, karın şişmesi, ellerde ve yüzde çil gibi çeşitli döküntüler, göz akında sararma, çarpıntı, el ve ayaklarda şişme ve deride kaşıntı gibi bir çok bulguya rastlanılmaktadır.
Karaciğer görevini yapmazsa ne olur?
Karaciğer, vücudumuzun en önemli organlarının başında gelir. Vücudun işleyişinden sorumludur ve vücut için gerekli olan her şey karaciğerden geçer. Bu bakımdan karaciğerde oluşabilecek en ufak bir aksama çeşitli sorunlara neden olacaktır.
Karaciğerin görevini yerine getirememesi sonucu aşağıda yer alan bazı sorunlar ortaya çıkacaktır. Bunlar; Karaciğer sirozu, Karaciğer iltihabı, Safra kesesi iltihabı, Safra kesesi taşı
Karaciğer sirozu: Karaciğerin yapısının bozulması sonucu oluşur. Karaciğerde yer alan hücrelerin sayısı azalarak, görevlerini yerine getirememektedir. Bu sayede de karaciğer sert bir yapıya bürünür. İçinden geçmesi gereken kana karşı bir direnç oluşur ve böylece kan kendine başka yollar bulmak zorunda kalır. Karaciğer siroz sonucu oluşan küçülme sertleşme, karaciğerin dokularla sarmalanmasına neden olur. Bu durumda da karaciğer görevlerini yerine getiremez. Siroz zamanında tedavi edilirse, küçülme durdurulabilir ve bu sayede hastalık uzun yıllar boyunca hastaya sorun çıkarmadan takip edilebilir.
Karaciğer iltihabı: Halk dilinde bilinen ve çok sık duyduğumuz ‘’hepatit’’ adı karaciğerde oluşan iltihaplanma sonucuna verilen addır. Çeşitli virüsler, bakteriler vs gibi unsurlar hepatite neden olabilmektedir. Karaciğer iltihabının en belirgin belirtisi sarılıktır ve çoğunlukla karaciğer yetmezliği ile beraber görülmektedir.
Safra kesesi iltihabı: Çoğunlukla safra yollarının safra taşı ile kapanması sonucu oluşur. Safra kesesinin iltihaplanması sonucu safra kesesi büzülmektedir. Bu yüzdende yapması gerekli olan görevlerini yerine getirememektedir. Genellikle de 40 yaş ve üzeri kilolu bayanlarda rastlanılmaktadır.
Safra kesesi taşı: Safra kesesi içerisinde depolanan sıvı içerisinde bazı maddelerin çökerek sertleşmesi sonucu oluşur. Safra taşları kolesterol ve pigment taşları olarak ikiye ayrılır.